آزبست چیست ؟

آزبست یا پنبه کوهی از ترکیب های معدنی منیزیم و سیلسیوم ساخته شده است .آزبست در مقابل گرما و حرارت مقاوم می باشد. به خاطر همین به عنوان ماده نسوز، از آن استفاده می شود .حال می خواهیم در این مقاله بپردازیم به اینکه آزبست چیست ؟کاربرد آن ،ویژگی وآزبست چیست ؟

آزبست (Asbestos) که با نام های پنبه کوهی یا پنبه نسوز شناخته می شود یک ماده معدنی طبیعی است ،پنبه های قابل انعطاف ساختار آن را تشکیل داده اند .در علم زمین شناسی آزبست به کانی نامهربان معروف شده است .

آزبست یا پنبه کوهی نوعی سیلیکات معدنی می باشد که در سنگ و خاک پیدا می شود .مقاومت بالای در برابر حرارت الکتریسته و خوردگی دارد .به همین دلیل از آن در مصالح ساختمانی برای حفاظت در برابر آتش سوزی استفاده می کنند .

به گفته gov.uk : الیاف آزبست در آب حل نمی شوند و تبخیر نمی شوند، در برابر حرارت، آتش، تخریب شیمیایی و بیولوژیکی مقاوم هستند و از نظر مکانیکی قوی هستند.نبشی ناودانی

Asbestos fibres do not dissolve in water or evaporate, they are resistant to heat, fire, chemical and biological degradation and are mechanically strong.

وقتی خطرناک بودن آزبست از نظر علمی ثابت شد ۴۰ کشور دنیا استفاده از آن را به طور کامل از محصولات خود حذف کردند .ولی در کشور ایران هنوز برای ساخت محصولاتی مثل لنت ترمز ،صفحه کلاچ خودرو و دیگر قطعات خودرو استفاده می شود .

علت خطرناک بودن آزبست چیست؟

آزبست ماده‌ای معدنی و فیبری است که به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و خواص عایق‌کنندگی در گذشته به‌طور گسترده‌ای در صنعت و ساختمان‌ سازی استفاده می‌شد. اما امروزه آزبست به‌عنوان یک ماده بسیار خطرناک شناخته می‌شود. علت اصلی خطرناک بودن آزبست به ساختار فیبری آن و اثرات زیان‌بار آن بر سلامت انسان بازمی‌گردد.دلایل خطرناک بودن آن به شرح زیر است:

انتشار ذرات ریز و تنفس آن‌ها : فیبرهای آزبست بسیار کوچک، سبک و مقاوم هستند و می‌توانند به ‌راحتی در هوا معلق شده و وارد سیستم تنفسی شوند. هنگامی که این فیبرها تنفس می‌شوند به‌ دلیل اندازه‌ی بسیار کوچک در ریه‌ها ت ه‌نشین شده و ممکن است برای همیشه در آنجا باقی بمانند.
آسیب به بافت ریه و سایر اعضا : فیبرهای آزبست در ریه‌ها، بافت‌های آسیب‌زا و التهابات طولانی‌مدت ایجاد می‌کنند. این آسیب‌ها می‌توانند موجب بروز مشکلات حاد تنفسی شوند و به ‌مرور زمان به بیماری‌های جدی‌تر تبدیل شوند.
بیماری‌های ناشی از آزبست : برخی از بیماری‌های مهم ناشی از تنفس فیبرهای آزبست عبارتند از:
آزبستوز: بیماری ریوی که باعث ایجاد بافت اسکار در ریه‌ها می‌شود و تنفس را دشوار می‌کند. قوطی پروفیل
مزوتلیوما: نوعی سرطان نادر که در پوشش ریه‌ها، قلب و شکم ایجاد می‌شود و ارتباط مستقیمی با آزبست دارد.
سرطان ریه: افرادی که به مدت طولانی در معرض آزبست بوده‌اند، به‌ویژه اگر سیگار نیز بکشند، خطر ابتلا به سرطان ریه در آن‌ها افزایش می‌یابد.
زمان نهفتگی طولانی بیماری‌ها : یکی از مشکلات بزرگ آزبست این است که بیماری‌های ناشی از آن ممکن است پس از ۲۰ تا ۴۰ سال از زمان تماس با آزبست ظاهر شوند. این زمان نهفتگی طولانی باعث می‌شود افراد سال‌ها بدون علائم باشند و زمانی متوجه بیماری شوند که دیگر مراحل درمانی پیچیده‌تر شده است.لوله داربست
عدم تخریب زیستی : فیبرهای آزبست در بدن انسان تجزیه نمی‌شوند و به همین دلیل در بافت‌های بدن باقی می‌مانند. حضور طولانی‌مدت این فیبرها موجب تحریک مزمن و آسیب سلولی می‌شود که می‌تواند به بروز سرطان و سایر بیماری‌های شدید منجر شود.

انواع آزبست

آزبست ها درشش گروه قرار می گیرند با نام های :

کریسوتیل
اکتینولیت ها
آموسیت
آنتوفیت ها
کروسیدولیت
ترمولایت

همه آزبست ها جزء نوع فیبری هستند تفاوتی که بین آزبست ها وجود دارد در نوع و ظاهر فیبر آنها است .
زبست ماده نسبتا ارزانی است، که در صنایع کاربرد وسیعی دارد .مهم ترین کاربرد های آزبست ها عبارت اند از :

صنایع ساختمانی
صنعت نساجی
درزگیرهای آزبستی
کاغذوتخته آزبستی
پلاستیک ها
صنایع اتومبیل سازی

آزبست استفاده های گوناگونی دارد، در ادامه به شرح هریک می پردازیم .
تاریخچه آزبست
خطرناک بودن آن چیست ؟ از شما دعوت میکنم تا انتهای مقاله فولاد باروج را همراهی کنید .
تاریخچه آزبست

تئوفراستوس یکی از شاگرد های ارسطو برای اولین بار ۳۰۰سال قبل میلاد در کتاب خود در مورد سنگ هایی که شبیه چوب پوسیده هستند و براثر اختلاط با نفت می سوزند بدون اینکه آسیبی ببینند صحبت کرد بعد ها این ماده به نام آزبست شناخته شد .آزبست یا همان پنبه کوهی یا نسوز از عنصر های مثل سیلیس ،منیزیم و آهن تشکیل شده است .

آزبست ها در طبیعت به رنگ های قهوه ای و آبی وجود دارند .درسال ۱۸۲۰ توسط یک دانشمند ایتالیایی لباس ضدآتش با استفاده از الیاف آزبست تولید و طراحی شد .یک مهندس اتریشی به نام لودویک هاچک از ترکیب کردن آزبست با سیمان موفق شد که سیمان نسوز را اختراع کند که از آن استقبال جهانی شد .

در اواخر سال ۱۹۵۷ بیماری های گوناگونی بین کارگران شروع شد و اعتراض آنها را به دنبال داشت .آزمایش های گوناگونی برای پیدا کردن علت بیماری ها انجام شد که نتایج آن را مخفی کردند .در نهایت در دهه ۱۹۶۰ با ادامه آزمایش ها خطر ناک بودن آزبست مشخص شد و جمع آوری آن آغاز گردید .

کاربرد آزبست در صنعت ساختمان

بزرگترین آمار مصرف آزبست مربوط به صنایع ساختمان می باشد .در کل حدود ۶۵ تا ۸۲ درصد آزبست سیمانی به کار گرفته می شود . ورق های تخت و صفحه هایی که برای پوشش دهی سقف هستند یا اینکه به عنوان سقف کاذب آجر های آزبست سیمان ،لوله های انتقال مایع با فشار بالا ،ناودان هاو کف پوش ساختمان کاربرد دارند .از دلایلی که از آزبست در صنایع ساختمانی زیاد استفاده می شود این است که :

عایق حرارت و الکتریسته خوبی هستند و همین طور غیرقابل احتراق می باشند .
ظرفیت جذب کنندگی سیمان را بالا می برند بست داربست.

لوله های سیمانی آزبستی

لوله های آزبستی برای لوله کشی ها،منتقل کردن مایعات و شبکه های انتقال نفت ،فاضلاب و لوله های زیرزمینی کاربرد دارند .لوله های آزبستی دربرابر حرارت تا ۴۰۰ درجه سلسیوس مقاومت دارند .همین طور در برابر آب و یخ زدگی مقاومت بالایی دارند .لوله های آزبستی به خاطر ویژگی خاصی که دارند ،برای منتقل کردن فاضلاب با ترکیب شیمیایی و ph های مختلف و آب هایی که مقدار نیترات و فسفاتشان زیاد است کاربرد دارند .آزبست برای ساخت لوله های سیمانی به منظور افزایش مقاومت شیمیایی ،حرارتی و مقاومت در مقابل فشار و کشش به کار گرفته می شود .